Tracter Anudan Yojana 2025-26: राज्यातील शेतकरी वर्गासाठी एक अत्यंत महत्त्वाची आणि दिलासा देणारी बातमी समोर आली आहे. महाराष्ट्र शासनाने कृषी यांत्रिकीकरण योजना २०२५-२६ अंतर्गत अनुसूचित जाती (SC), अनुसूचित जमाती (ST), महिला शेतकरी, अल्पभूधारक व अत्यल्प भूधारक शेतकऱ्यांसाठी ट्रॅक्टर खरेदीसाठी मोठं अनुदान जाहीर केलं आहे. या योजनेसाठी तब्बल ४०० कोटी रुपयांची तरतूद करण्यात आली आहे.
🔸 योजनेची पार्श्वभूमी
राज्यातील शेतकरी हा देशाचा कणा आहे. परंतु आजही अनेक शेतकरी शेतीसाठी modern tools, कृषी यंत्र, आणि ट्रॅक्टर खरेदी करू शकत नाहीत. यामागचं मुख्य कारण म्हणजे आर्थिक अडचणी. विशेषतः अनुसूचित जाती आणि जमातीचे शेतकरी यामध्ये सर्वात मागे आहेत. त्यामुळे यांना सशक्त करण्यासाठी आणि शेतीत यांत्रिकीकरण वाढवण्यासाठी** ही योजना राबवली जात आहे.
Tracter Anudan Yojana 2025-26: योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये
| घटक | माहिती |
|---|---|
| योजना नाव | कृषी यांत्रिकीकरण योजना २०२५-२६ |
| उद्दिष्ट | अनुसूचित जाती-जमाती, महिला, अल्पभूधारक यांना ट्रॅक्टर खरेदीसाठी अनुदान देणे |
| एकूण तरतूद | ₹४०० कोटी |
| अनुदान प्रमाण | SC/ST/महिला/अल्पभूधारक – ट्रॅक्टर किंमतीच्या ५०% किंवा ₹१.२५ लाख (जे कमी असेल ते) इतर शेतकरी – ४०% किंवा ₹१ लाख (जे कमी असेल ते) |
| अर्जाची प्रक्रिया | MahaDBT पोर्टलवरून ऑनलाईन अर्ज |
| रक्कम मिळण्याची पद्धत | थेट शेतकऱ्याच्या बँक खात्यावर जमा |
| अंमलबजावणी | महाराष्ट्र शासन, कृषी विभाग व MahaDBT |
Tracter Anudan Yojana ट्रॅक्टर खरेदीसाठी मिळणारे फायदे
- शेतीसाठी वेळेवर काम करता येते.
- मजुरांवर अवलंबित्व कमी होते.
- कामाची कार्यक्षमता वाढते.
- उत्पादनात ३० ते ४०% वाढ शक्य होते.
- शेतीचे operational cost कमी होते.
- तांत्रिकदृष्ट्या सक्षम शेती शक्य होते.
यांत्रिकीकरणाची गरज का?
आजच्या काळात शेती करायची असेल, तर आधुनिक तंत्रज्ञानाशिवाय शक्य नाही. पारंपरिक पद्धती आता कमी उत्पन्न आणि जास्त खर्च निर्माण करतात. यांत्रिकीकरणामुळे:
- बैलजोडीचा खर्च वाचतो
- जमिनीत जास्त उत्पादन घेता येते
- सिंचन, बियाणे पेरणी, कापणी वेळेवर करता येते
- मजुरांची टंचाई कमी भासते
🔸 कोण अर्ज करू शकतो?
या योजनेअंतर्गत खालील पात्र शेतकरी अर्ज करू शकतात:
- अनुसूचित जाती (SC)
- अनुसूचित जमाती (ST)
- सर्वसाधारण महिला शेतकरी
- अल्प व अत्यल्प भूधारक शेतकरी
- इतर सर्व शेतकरी वर्ग
Tracter Anudan Yojana अर्ज करण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे
- आधार कार्ड
- सात बारा उतारा
- जात प्रमाणपत्र (SC/ST साठी)
- बँक पासबुक
- शेतजमिनीचा दस्तावेज
- मोबाईल नंबर
- Passport size फोटो
🔸 अर्ज प्रक्रिया (Step-by-step Process)
- Mahadbt पोर्टलवर जा – https://mahadbt.maharashtra.gov.in
- नवीन युजर असल्यास Registration करा
- Login करा आणि कृषी विभाग निवडा
- “कृषी यांत्रिकीकरण योजना” सिलेक्ट करा
- आवश्यक माहिती भरा आणि documents upload करा
- Final Submit करा
- अर्जाची स्थिती Track करण्यासाठी dashboard तपासा
ट्रॅक्टर खरेदीसाठी बँक कर्जाची गरज भासेल का?
हो. जरी सरकारकडून अनुदान मिळत असले, तरी उर्वरित रक्कम शेतकऱ्याला स्वतः भरावी लागते. त्यासाठी राष्ट्रीयकृत बँका, ग्रामीण बँका, किंवा co-operative society कडून कर्ज मिळू शकते. काही योजना ब्याज सवलतीसह कर्ज देतात.
योजना किती काळासाठी आहे?
ही योजना २०२५-२६ या आर्थिक वर्षासाठी आहे. मात्र निधी संपेपर्यंत अर्ज प्रक्रिया सुरू राहू शकते. त्यामुळे लवकरात लवकर अर्ज करणे फायदेशीर ठरेल.
योजना अंमलबजावणीचे निकष
- MahaDBT प्रणालीवर अर्ज जमा झाल्यावर Scrutiny केली जाते.
- योग्य अर्जदारांची निवड पात्रतेनुसार केली जाते.
- ट्रॅक्टर खरेदी केल्यानंतर receipt व इतर कागदपत्रांची मागणी होते.
- सर्व कागदपत्रांची तपासणी पूर्ण झाल्यावरच अनुदान बँक खात्यावर जमा होते.
काही महत्त्वाचे मुद्दे
- अर्ज करताना सर्व कागदपत्रे scan करून upload करावीत.
- Bank account Aadhaar लिंक असणे आवश्यक आहे.
- एकच शेतकरी एकदाच अर्ज करू शकतो.
- ट्रॅक्टरचे quotation मागवताना government approved dealership कडून मागवावे.
- योजना फसवणूक टाळण्यासाठी OTP आधारित login system वापरते.
🔸 निष्कर्ष
राज्य सरकारकडून दिली गेलेली ही योजना शेतकऱ्यांसाठी मोठा दिलासा ठरू शकते. विशेषतः अनुसूचित जाती, जमाती, महिला आणि लहान शेतकऱ्यांना शेतीसाठी आवश्यक असणारा ट्रॅक्टर खरेदी करता येईल. यामुळे त्यांची उत्पादनक्षमता, खर्चाचे नियंत्रण, आणि उत्पन्नात वाढ होणार आहे.
🔸 महत्त्वाचे लिंक्स
- 📌 MahaDBT अर्ज पोर्टल – https://mahadbt.maharashtra.gov.in
- 📞 Helpline Number – 1800 120 8040
- 📍 कृषी विभाग अधिकृत संकेतस्थळ – https://krishi.maharashtra.gov.in
