Vihir Anudan Yojana: राज्यातील शेतकरी बांधवांसाठी एक आनंदाची बातमी आहे. महाराष्ट्र सरकारने महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी योजना (MGNREGA) अंतर्गत शेतकऱ्यांना विहीर खोदण्यासाठी मिळणाऱ्या अनुदानामध्ये मोठी वाढ केली आहे. आता या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना तब्बल 5 लाख रुपयांपर्यंत अनुदान मिळणार आहे. याआधी हे अनुदान 4 लाख रुपये इतकं होतं.
🔸 Vihir Anudan Yojana: योजना कशासाठी?
या योजनेचा प्रमुख उद्देश म्हणजे सिंचन सुविधांमध्ये वाढ करणे. कोरडवाहू भागातील शेतकऱ्यांना पाणी उपलब्ध करून देणे आणि शेतीखालील क्षेत्र वाढवणे हे या निर्णयामागचे मुख्य कारण आहे. या योजनेमुळे अनेक शेतकऱ्यांना स्वतःची विहीर खणता येणार असून, त्यामुळे त्यांना पाणी साठवता येईल आणि शेतीसाठी नियमित सिंचन करता येईल.
कोण पात्र आहेत?
ही योजना सामान्य शेतकऱ्यांपासून ते दुर्बल घटकांपर्यंत सर्वांसाठी खुली आहे. पण काही विशेष गटांना या योजनेचा प्राथमिक लाभ मिळेल. पात्र शेतकऱ्यांची यादी खालीलप्रमाणे आहे:
- अनुसूचित जाती (SC) व अनुसूचित जमाती (ST) चे शेतकरी
- भटक्या आणि विमुक्त जमातींतील कुटुंब
- महिला कर्ता असलेली कुटुंब
- दिव्यांग कर्ता असलेली कुटुंब
- BPL (Below Poverty Line) कुटुंब
- इंदिरा आवास योजनेचे लाभार्थी
- सिमांत शेतकरी (2.5 एकरपर्यंत जमीन)
- अल्पभूधारक शेतकरी (5 एकरपर्यंत जमीन)
📌 महत्त्वाच्या अटी व निकष
जर एखादा शेतकरी या योजनेसाठी अर्ज करू इच्छित असेल, तर त्याने खालील अटी पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
- किमान 1 एकर सलग जमीन असणे आवश्यक आहे.
- शेतकऱ्याच्या नावावरची ही जमीन सातबाऱ्यावर स्पष्टपणे नोंदलेली असावी.
- पिण्याच्या पाण्याच्या विहिरीपासून किमान 500 मीटर अंतर असावे.
- दोन विहरींमध्ये किमान 250 मीटरचे अंतर असावे (मागास गटांसाठी सवलत दिली जाते).
- शेतकऱ्याच्या नावावर याआधी कोणतीही विहीर नोंदलेली नसावी.
- अर्जदार मनरेगाचा जॉब कार्ड धारक असावा.
🧾 Vihir Anudan Yojana: अर्ज प्रक्रिया कशी करायची?
✅ स्टेप बाय स्टेप गाईड:
- ग्रामपंचायत कार्यालयात भेट द्या – पात्र शेतकऱ्यांनी आपल्या गावातील ग्रामपंचायतमध्ये प्रत्यक्ष जाऊन योजनेबाबत चौकशी करावी.
- ग्रामसेवकाकडून अर्ज घ्या – विहीर खोदण्यासाठीचा अर्ज फॉर्म ग्रामसेवकाकडून मिळतो.
- आवश्यक कागदपत्रे संलग्न करा – अर्जासोबत सातबारा उतारा, आधार कार्ड, जॉब कार्ड, जातीचा दाखला, आणि अन्य संबंधित कागदपत्रे जोडावीत.
- अर्ज सादर करा – सर्व माहिती भरून अर्ज ग्रामसेवकाकडे सादर करा.
- अर्जाची छाननी केली जाते – ग्रामपंचायत आणि संबंधित अधिकारी अर्जाची स्थळ पाहणी करून योग्य निर्णय घेतात.
- काम सुरू होते – अर्ज मंजूर झाल्यावर विहीर खोदण्याचे काम मनरेगा अंतर्गत सुरू केले जाते.
- टप्प्याटप्प्याने अनुदान मिळते – विहीर खोदण्याचे काम पूर्ण होताच, त्याच्या टप्प्यानुसार सरकार शेतकऱ्याच्या बँक खात्यात थेट अनुदान जमा करते.
📄 Vihir Anudan Yojana: कोणती कागदपत्रे लागतात?
योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही महत्वाची Documents लागतात:
- 7/12 उतारा (सातबारा)
- 8 अ उतारा
- आधार कार्ड
- पॅन कार्ड (ऐच्छिक)
- जॉब कार्ड (MGNREGA अंतर्गत)
- बँक पासबुक झेरॉक्स
- जात प्रमाणपत्र (जर लागू असेल तर)
- BPL प्रमाणपत्र
- इंदिरा आवास योजनेचा लाभ मिळाल्याचा पुरावा (जर असेल तर)
💬 ग्रामपंचायतीचा महत्त्वाचा रोल
ही संपूर्ण योजना ग्रामपंचायतच्या माध्यमातून राबवली जाते. त्यामुळे ग्रामसेवक, ग्राम रोजगार सेवक, आणि संबंधित विभागाचे अधिकारी हे तुमच्या अर्जासाठी मुख्य संपर्क अधिकारी असतील. शेतकऱ्यांनी कोणतीही अडचण असल्यास ग्रामसेवकांशी संपर्क साधावा.
योजनेंतर्गत होणारे फायदे
- कोरडवाहू भागातील शेतीसाठी पाणी मिळण्याचा स्थायी उपाय
- उन्हाळ्यातही पाणी साठवता येणे
- पीकांची उत्पन्नक्षमता वाढवता येणे
- स्वतंत्र विहीर असल्याने सिंचनावर नियंत्रण
- शेतीला स्वयंपूर्ण बनवण्याकडे एक मोठं पाऊल
ग्रामीण भागात मोठा सकारात्मक बदल
या योजनेमुळे ग्रामीण भागातील सिंचनाच्या सुविधा बळकट होणार आहेत. अनेक शेतकऱ्यांना याचा फायदा होऊन पाण्यावर अवलंबून शेती सुधारू शकते. अनेक गावांमध्ये मनरेगाच्या माध्यमातून आधीच बंधारे, तलाव, शेततळे अशा पाणीसाठवण प्रकल्पांवर काम सुरू आहे. त्यात आता विहिरींची भर पडल्यामुळे शेतकऱ्यांना खासगी सिंचनाचा पर्याय तयार होणार आहे.
योजनेची वेळ आणि उपलब्धता
सध्या ही योजना त्याच गावांमध्ये लागू आहे जिथे मनरेगाचे काम सुरू आहे. त्यामुळे तुम्ही जर अशा गावात राहत असाल, तर ही संधी तुमच्यासाठीच आहे. लवकरात लवकर ग्रामपंचायतमध्ये जाऊन अर्ज करा.
शेतकऱ्यांनो, आता थांबू नका!
सरकारकडून मिळणाऱ्या या सुवर्णसंधीचा फायदा प्रत्येक पात्र शेतकऱ्याने घ्यावा. विहीर असणे म्हणजे केवळ शेतीसाठी पाणी मिळणे नव्हे, तर ती संपूर्ण कुटुंबाच्या आर्थिक स्थैर्याची ग्वाही आहे. पावसावर अवलंबून राहणारी शेती हे पूर्वीचं चित्र बदलण्यासाठी ही योजना एक शक्तिशाली पाऊल आहे.
📞 अधिक माहितीसाठी संपर्क:
✅ ग्रामसेवक, ग्राम रोजगार सेवक किंवा तालुका पंचायत समितीचे अधिकारी यांच्याशी संपर्क करा.
✅ www.nrega.nic.in या अधिकृत वेबसाईटवरही अधिक माहिती उपलब्ध आहे.
✅ जिल्हा स्तरावरील कृषी विभागाच्या कार्यालयातही माहिती मिळू शकते.
शेवटचा संदेश
शेतकऱ्यांनो, तुम्ही जर पात्र असाल, तर अजिबात वेळ न घालवता आजच अर्ज करा. ही योजना तुम्हाला पाण्याची शाश्वत सोय उपलब्ध करून देईल आणि तुम्हाला स्वयंपूर्ण शेतकरी बनवेल.
