Top 5 Government Scholarships for Girls: आजच्या काळात शिक्षण हे मुलींसाठी अत्यंत महत्त्वाचं आहे. पण अनेक कुटुंबांना आर्थिक कारणांमुळे मुलींचं शिक्षण पुढं नेता येत नाही. हीच गरज ओळखून केंद्र व राज्य शासनाने मुलींसाठी काही विशेष सरकारी स्कॉलरशिप योजना सुरू केल्या आहेत. या शिष्यवृत्ती योजनांमुळे आर्थिक अडचणी दूर होतात आणि मुलींचं शिक्षण सुकर होतं.
या लेखात आपण जाणून घेणार आहोत अशाच ५ महत्वाच्या शिष्यवृत्ती योजना, ज्यामुळे मुलींच्या शिक्षणाचा मार्ग मोकळा होतो. चला, एक एक करून पाहूया कोणत्या योजना आहेत, त्यासाठी पात्रता काय आहे, कोणते कागदपत्र लागतात आणि अर्ज कसा करायचा.
Top 5 Government Scholarships for Girls: 1️⃣ CBSE उडान स्कॉलरशिप – UDAAN Scholarship
कशासाठी आहे ही योजना?
CBSE बोर्डात शिकणाऱ्या 11वी व 12वीतील मुलींना ही शिष्यवृत्ती दिली जाते. इंजिनिअरिंगसाठी तयारी करणाऱ्या मुलींना याचा मोठा फायदा होतो.
महत्वाचे मुद्दे:
- 10वीत चांगले गुण आवश्यक
- वंशानुसार राखीव जागा
- अॅडमिशन CBSE मान्यताप्राप्त संस्थेत असणं आवश्यक
फायदे:
- आर्थिक सहाय्य ₹12,000 दरवर्षी
- फ्री अभ्यास साहित्य आणि गाईडन्स
- ऑनलाइन क्लासेस आणि रेसिडेन्शियल वर्कशॉप्स
अर्ज कसा करायचा?
- CBSE च्या अधिकृत पोर्टलवर जाऊन ऑनलाईन फॉर्म भरावा
- सर्व कागदपत्रे स्कॅन करून अपलोड करावीत
- अर्ज करताना सर्व माहिती नीट तपासावी
2️⃣ बेगम हजरत महल राष्ट्रीय शिष्यवृत्ती – Begum Hazrat Mahal Scholarship
कोणासाठी आहे ही योजना?
धार्मिक अल्पसंख्याक मुलींसाठी (मुस्लिम, ख्रिश्चन, शीख, बौद्ध, जैन, पारसी) 9वी ते 12वीच्या विद्यार्थिनींसाठी ही स्कॉलरशिप आहे.
योग्यता:
- मागील इयत्तेत किमान ५०% गुण
- कौटुंबिक उत्पन्न ₹2 लाखांपेक्षा कमी
- राष्ट्रीय शिष्यवृत्ती पोर्टलवरून अर्ज करावा लागतो
फायदे:
- इयत्ता 9–10: ₹5400 दरवर्षी
- इयत्ता 11–12: ₹6000 दरवर्षी
अर्ज प्रक्रिया:
- NSP (National Scholarship Portal) वरून अर्ज करावा
- आवश्यक कागदपत्रे: जात प्रमाणपत्र, उत्पन्न प्रमाणपत्र, शाळेचा दाखला, बँक डिटेल्स
3️⃣ AICTE प्रगती स्कॉलरशिप – Pragati Yojana
ही स्कॉलरशिप कोणासाठी?
AICTE मान्यताप्राप्त कॉलेजमध्ये इंजिनिअरिंग डिग्री किंवा डिप्लोमा करत असलेल्या मुलींसाठी.
पात्रता:
- फॅमिली उत्पन्न ₹8 लाखांपेक्षा कमी
- एका कुटुंबातील फक्त दोन मुलींना अर्ज करता येतो
- 1st year मध्ये अॅडमिशन असणं आवश्यक
फायदे:
- ₹30,000 पर्यंत दरवर्षी
- अभ्यास साहित्य, प्रवास भत्ता यासाठी अतिरिक्त मदत
अर्ज कसा करायचा?
- AICTE च्या स्कॉलरशिप पोर्टलवर फॉर्म भरावा
- Aadhar, Bank passbook, College admission letter अपलोड करावे
4️⃣ इंदिरा गांधी सिंगल गर्ल चाईल्ड स्कॉलरशिप
उद्दिष्ट:
जे पालक फक्त एकच मुलगी लालन करत आहेत, त्यांच्या मुलींसाठी पोस्ट ग्रॅज्युएट शिक्षणात ही योजना उपयुक्त आहे.
पात्रता:
- फक्त एकुलती एक मुलगी असावी
- कोणत्याही non-professional PG कोर्समध्ये प्रवेश असावा
- उत्पन्न मर्यादा ₹6 लाख पर्यंत
फायदे:
- दरमहा ₹3,100 (2 वर्षांपर्यंत)
अर्ज प्रक्रिया:
- UGC च्या वेबसाइटवर जाऊन अर्ज करावा
- जन्म प्रमाणपत्र, उत्पन्न दाखला, अॅडमिशन पुरावा, पासपोर्ट फोटो
5️⃣ सावित्रीबाई फुले स्कॉलरशिप (महाराष्ट्र)
ही योजना कोणासाठी?
महाराष्ट्रातील SC, ST, OBC मुलींसाठी – इयत्ता 8वी ते 10वी दरम्यान शिकणाऱ्या विद्यार्थिनींसाठी.
लक्ष्य:
- मागासवर्गीय मुलींना शिक्षणासाठी प्रोत्साहन
- शाळा सोडण्याचे प्रमाण कमी करणे
फायदे:
- दरमहा ₹100 ते ₹150 पर्यंत
- जिल्हानिहाय शिष्यवृत्ती वाटप
अर्ज कसा करायचा?
- महाराष्ट्र शिष्यवृत्ती पोर्टलवर ऑनलाईन अर्ज
- आवश्यक कागदपत्र: जातीचा दाखला, उत्पन्न प्रमाणपत्र, शाळेचा दाखला
📌 शिष्यवृत्तीसाठी अर्ज करताना लक्षात ठेवा
- प्रत्येक स्कॉलरशिपसाठी वेगवेगळ्या वेबसाइट्स आहेत – योग्य पोर्टलवरच अर्ज करा
- सर्व कागदपत्रे स्कॅन केलेली आणि स्पष्ट असावी
- अर्जाची अंतिम तारीख चुकवू नका
- अर्ज केल्यानंतर acknowledgment नक्की सेव्ह करा
- Scholarship मिळाल्यावर त्याचा उपयोग योग्य ठिकाणी करा – फी, पुस्तकं, स्टेशनरी इत्यादीसाठी
तुलना टेबल – झटपट माहिती
| स्कॉलरशिप नाव | इयत्ता / कोर्स | उत्पन्न मर्यादा | फायदे |
|---|---|---|---|
| CBSE UDAAN | 11वी – 12वी (Science) | ₹4 लाख | ₹12,000 वर्कशॉपसह |
| बेगम हजरत महल | 9वी – 12वी (Minority) | ₹2 लाख | ₹5400 – ₹6000 |
| AICTE प्रगती | डिप्लोमा / डिग्री | ₹8 लाख | ₹30,000 + इतर मदत |
| इंदिरा गांधी | Non-Prof PG | ₹6 लाख | ₹3,100 दरमहा |
| सावित्रीबाई फुले | 8वी – 10वी (SC/ST/OBC) | शासननिहाय | ₹100 – ₹150 दरमहा |
🧠 निष्कर्ष
Top 5 Government Scholarships for Girls: शिक्षणाचा खर्च हा वाढत चाललेला आहे, पण सरकारच्या या योजना जर वेळेवर वापरल्या तर खूप फायदा होऊ शकतो. मुलींसाठी उपलब्ध असलेल्या या ५ महत्वाच्या स्कॉलरशिप ही एक सुवर्णसंधी आहे. आजच या योजनांबद्दल आपल्या घरातील, शेजारच्या, गावातील मुलींना माहिती द्या आणि त्यांना अर्ज करायला प्रवृत्त करा.
तुमच्या मुलीचं भविष्य उज्ज्वल होवो – हीच शुभेच्छा! 🌟
