Kharip Hangami 2025: June 2025 मध्ये अखेर राज्य शासनाने खरीप आणि रब्बी हंगाम 2025-26 साठी नवा पीक विमा GR जाहीर केला आहे. तब्बल 499 पानांच्या या आदेशामुळे महाराष्ट्रातील लाखो शेतकऱ्यांना लाभ होणार असून नैसर्गिक आपत्ती, कीड-रोग यामुळे झालेल्या नुकसानीसाठी भरपाईची हमी मिळणार आहे. राज्य शासनाने यंदा कप अँड कॅप मॉडेल 80:10 नुसार ही योजना राबवण्याची मंजुरी दिली आहे.
Kharip Hangami 2025 GR मध्ये नक्की काय आहे? – थोडक्यात ओळखा
- GR जाहीर तारीख: 24 जून 2025
- अंतर्गत योजना कालावधी: खरीप 2025 व रब्बी 2025-26
- नवीन मॉडेल: Cup and Cap 80:10
- योजना प्रकार: ऐच्छिक (Voluntary)
- लाभार्थी: भूमिधारक आणि भाडेपट्टी शेतकरी
- अर्ज कालावधी: 1 जुलै ते 31 जुलै 2025
🏛️ राज्य शासनाने पीक विमा GR कसा राबवणार?
📄 GR मध्ये समाविष्ट मुद्दे:
- पीक विमा योजना कशी राबवावी याबाबतचे स्पष्ट दिशानिर्देश
- कोणत्या जिल्ह्यांत कोणत्या विमा कंपन्या कार्यरत असतील
- क्रॉप कॅलेंडर, विमा हप्ते, नुकसान भरपाईचे निकष
- शेतकऱ्यांसाठी “Farmer ID” अनिवार्य
🌱 विमा हप्त्याचे तपशील: कोणत्या पिकाला किती?
खरीप हंगाम 2025:
- सर्वसाधारण पिकांसाठी: 2% हप्ता
- नगदी पिकांसाठी (उदा. कापूस, कांदा): 5% हप्ता
रब्बी हंगाम 2025-26:
- सर्वसाधारण पिकांसाठी: 1.5% हप्ता
- नगदी पिकांसाठी (उदा. कांदा): 5% हप्ता
विमा कंपन्यांचे जबाबदारी आणि अटी
कशावर विमा कंपन्यांची जबाबदारी?
- विमा हप्ता रकमेच्या 110% पर्यंत भरपाईची जबाबदारी कंपन्यांवर
- त्याहून अधिक नुकसान भरपाई लागल्यास राज्य शासनाकडून मदत
काय होईल जर नुकसान कमी असेल?
- कंपन्यांना जास्तीत जास्त 20% रक्कम स्वतःकडे ठेवण्याची मुभा
- उर्वरित हप्ता राज्य शासनाला परत द्यावा लागेल
कोणत्या जिल्ह्यांत योजना लागू?
➤ भारतीय कृषी विमा कंपनी अंतर्गत:
नाशिक, सोलापूर, चंद्रपूर, जळगाव, सातारा, नागपूर, कोल्हापूर, वर्धा, औरंगाबाद (छत्रपती संभाजीनगर), परभणी, ठाणे, गडचिरोली, पालघर, सिंधुदुर्ग, रायगड, पुणे, धुळे, अमरावती, यवतमाळ, इ.
➤ ICICI Lombard अंतर्गत:
लातूर, धाराशिव (उस्मानाबाद), बीड
📸 PIK विमा योजना अंतर्गत पीक पाहणी अनिवार्य
पीक पाहणीचा उपयोग:
- नैसर्गिक आपत्ती, अतिवृष्टी, कीड, रोग, दुष्काळ यांमुळे पीक नुकसान
- Crop-cutting experiment च्या आधारे भरपाई ठरवली जाईल
- महसूल मंडळाच्या उत्पादन मर्यादेपेक्षा कमी उत्पादन आल्यास नुकसान मान्य
योजनेत समाविष्ट पिकांची यादी
खरीप हंगाम:
- भात, ज्वारी, बाजरी, नाचणी, मूग, उडीद, तूर, मका, भुईमूग, तीळ, कापूस, कांदा इ.
रब्बी हंगाम:
- गहू, हरभरा, रब्बी ज्वारी, रब्बी कांदा, उन्हाळी भात, उन्हाळी भुईमूग इ.
📝 शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाच्या सूचना
- Farmer ID अनिवार्य – याशिवाय अर्ज वैध मानला जाणार नाही
- भाडेपट्टी शेतकऱ्यांना नोंदणीकृत करार अपलोड करावा लागेल
- मृत शेतकऱ्यांच्या नावे विमा घेतल्यास अर्ज रद्द होईल
- फसवणूक आढळल्यास विमा रक्कम थांबवली जाईल
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)
Q1. खरीप हंगाम 2025 साठी पीक विमा अर्ज करण्याची अंतिम तारीख कोणती आहे?
उत्तर: अर्ज करण्याची अंतिम तारीख 31 जुलै 2025 आहे.
Q2. पीक विमा योजना ऐच्छिक आहे की बंधनकारक?
उत्तर: ही योजना ऐच्छिक असून, इच्छुक शेतकऱ्यांनीच सहभाग घ्यावा.
Q3. नुकसान भरपाई कशा पद्धतीने ठरवली जाते?
उत्तर: पीक पाहणी प्रयोग (Crop Cutting Experiment) व महसूल मंडळाचे उत्पादन निकष यावर आधारित भरपाई ठरते.
Q4. भाडेपट्टी शेतकऱ्यांना अर्ज करता येतो का?
उत्तर: होय, परंतु त्यांना नोंदणीकृत भाडे करार अपलोड करावा लागतो.
🔚 शेवटी
Kharip Hangami 2025: साठी नव्या पीक विमा GR मुळे शेतकऱ्यांना नैसर्गिक आपत्तीमुळे झालेल्या नुकसानीपासून आर्थिक संरक्षण मिळणार आहे. “कप अँड कॅप 80:10 मॉडेल” अंतर्गत विमा कंपन्या व शासन दोघेही शेतकऱ्यांच्या पाठीशी राहणार आहेत. Farmer ID, पीक पाहणी, आणि योग्य वेळेत अर्ज हे घटक अत्यंत महत्त्वाचे ठरणार आहेत. शेतकरी बांधवांनी वेळ वाया न घालवता 1 जुलै ते 31 जुलै 2025 दरम्यान अर्ज सादर करावा.
